ŞAPKANIN TARİHİNDE ÖNE ÇIKANLAR
Günümüzde her ne kadar kıyafetlerin bir tamamlayıcısı olarak görülse de şapka, tarih boyunca basit bir aksesuardan çok daha fazlasıydı. Hava koşullarına karşı siper olma amacının yanı sıra insanların meslekleri, ekonomik durumları, inançları hakkında bilgiler veren şapka, günümüzde de popülaritesini korumaktadır. Bu yazımızda sizlerle her dönemin vazgeçilmezi şapkalar hakkında kısa bilgiler paylaşacağız.
Şapkanın tarihi neredeyse insanlık tarihi kadar eskidir. İlk şapkanın M.Ö. 3000’li yıllarda Mısır’ın Thebes şehrindeki bir mezar üzerinde hasır şapkalı bir adam olarak resmedildiği bilinmektedir. Tarihte bilinen ilk kenarlıklı şapka ise M.Ö. 5. yüzyılda Yunanistan’da kullanılmıştır. Petasos adı verilen bu şapka modeli, insanları yağmurdan ve güneşten koruyan bir siperlik olarak tasarlanmış ve bu anlamda tasarlanan ilk şapka olarak tarihte yerini almıştır.
Ülkemizde, tarihi Orta Asya dönemine kadar uzanan şapkalar ilk olarak post ve keçeden yapıldı. Osmanlı Devleti’nde de şapkanın büyük bir önemi vardı; yeniçeriler tarafından törenlerde giyilen şapkalar “üsküf” olarak adlandırılırdı. Şapkaların daha pek çok kullanım alanı ve farklı isimleri vardı. Örneğin asker dışında din ve devlet adamları, padişahlar kavuk ve külâh takarlardı.
1500’lü yıllarda Milano ve İtalya’da yaygınlaşan, kısaca “kadın şapkacısı” anlamına gelen “Milliner” kavramı telaffuz edildi. Bu tarih için, kurdele, eldiven ve hasır şapkaların popülerleşmeye başladığı ilk yıllar diyebiliriz. Aksesuarlarla şekillenen şapkalarla birlikte artık kadın ve erkek şapkaları net çizgilerle birbirinden ayrıldı.
1700’lü yıllara gelindiğinde silindir şapkalar tasarlandı; ilk tasarlayan isim John Hetherington oldu. Bu tarihten itibaren erkeklerin de şapka modası başladı ve büyük ebatlardaki şapkalarla moda dünyasında farklı bir kapı aralandı.
1800’lü yıllarda, günümüzde popülerliğini koruyan “kovboy şapkası” üretildi. John Batterson Stetson isimli Amerikalı bir şapkacı tarafından tasarlanan bu şapka modeliyle dünya “Western şapka” ile tanıştı.
1940’lı yıllara gelindiğinde ise Indiana Jones karakteriyle ünlenen fötr şapkalar popüler oldu ve şapka modasında hızlı bir değişim yaşandı. Av bekçileri için icat edilen Bowler şapka, Meksika kökenli Sombrero şapka, avcı şapkası, kasket, balıkçı şapkası, Viktorian şapka derken karşımıza onlarca çeşit şapka türü çıktı.
Dünya genelinde birçok ülkede insanların severek giydiği şapkanın bir günü olduğunu biliyor muydunuz? Ulusal Şapka Günü her yıl 15 Ocak tarihinde kutlanır. Tarihi, kökeni ve kurucusu tam olarak bilinmiyor olsa da bazı kaynaklara göre 1983 yılından itibaren kutlanmaya başlandı. O gün geldiğinde insanlar en sevdikleri şapkayı takarlar ve günü o şapkayla geçirirler böylece şapka gününü kutlamış olurlar.
17,222 okunma